Niejednoznaczność i konflikt roli
Wszyscy pracownicy, niezależnie od wieku, wykształcenia czy doświadczenia zawodowego, mają do odegrania rolę w każdej firmie. Wymagania każdej roli wynikają z celu wykonywanej pracy (np. udzielanie pomocy medycznej, montaż części maszyn, prowadzenie księgowości), wymaganych kompetencji, procedur i standardów jej wykonywania, struktury i zarządzania firmą (kierowanie pracą własną i innych osób, koordynowanie działań wielu zespołów lub działów). Każda rola w organizacji jest definiowana zasadami, przepisami i instrukcjami, których należy przestrzegać. Jednak rola nie zawsze może być opisana wystarczająco szczegółowo, może być niejednoznaczna i nie do końca zrozumiała. Może to prowadzić do rozbieżności pomiędzy opisem stanowiska a rzeczywistymi wymaganiami, w wyniku czego pojawia się stres.
Jeśli pracownicy nie są pewni, co mają robić, a za co nie są odpowiedzialni, w jakiej kolejności muszą być wykonywane zadania lub gdy kryteria oceny wykonywanej pracy są niejasne, doświadczają niejednoznaczności roli. Sytuacja ta sprzyja popełnianiu błędów i dezorganizacji pracy, powoduje dyskomfort psychiczny, niepewność co do swoich umiejętności i wyników własnej pracy, lęk przed popełnieniem błędu, negatywną ocenę przełożonych. Towarzyszy temu napięcie emocjonalne, a czasem zaburzenia psychosomatyczne (dolegliwości fizyczne będące skutkiem stresu).
Konflikt ról niesie dodatkowe negatywne skutki. Występuje, gdy:
- polecenia przełożonych lub oczekiwania co do rodzaju, sposobu, kolejności i terminu prac są sprzeczne lub czynią zadania niewykonalnymi (np. oszczędzaj środki czystości i dbaj o wysoki standard czystości; udaj się w podróż służbową i przygotuj raport kwartalny);
- gdy pracownicy są nakłaniani do osiągania celów w sposób niezgodny ze standardami lub stwarzający dylematy moralne (np. łamanie zasad bezpieczeństwa, aby szybciej osiągnąć cel lub decydowanie, który pacjent uzyska pomoc medyczną w pierwszej kolejności, gdy zasoby są ograniczone);
- gdy konieczne jest wykonanie zadań wykraczających poza formalne obowiązki;
- pracownicy pełnią różne role i dobre wypełnienie jednej z nich ogranicza lub uniemożliwia realizację innych (np. zaangażowanie w pracę zawodową skutkujące zaniedbaniem obowiązków rodzinnych).
Konflikt ról zaburza relacje międzyludzkie w firmie, a czasem w rodzinie, sprzyja brakowi satysfakcji z pracy, zaniedbywaniu obowiązków, wzmaga wypalenie zawodowe, wywołuje chęć odejścia z pracy i przyczynia się do obniżenia wydajności pracy.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej; https://zielonalinia.gov.pl/-/oczekiwania-kontra-obowiazki-czyli-o-konflikcie-roli-45115
Projekt EMPOWER otrzymał dofinansowanie z unijnego Programu Badań i Innowacji Horyzont 2020 w ramach umowy o dotację nr 848180