Materiały psychoedukacyjne

Wypalenie zawodowe to stan zmęczenia czy frustracji, który może pojawić się u każdej osoby wykonującej określoną pracę przez jakiś czas. Stan ten charakteryzuje się wyczerpaniem emocjonalnym oraz obniżonym poczuciem własnych dokonań zawodowych. Wyczerpanie emocjonalne to przede wszystkim poczucie emocjonalnego obciążenia, pustki uczuciowej, zmęczenia, braku energii, które są związane z wykonywaną pracą. Wypalenie zawodowe to również tendencja do negatywnej oceny własnych dokonań zawodowych oraz negatywne ocenianie własnej pracy, umiejętności i dokonań.
Kiedyś dominowało przekonanie, że wypalenie dotyka pracowników tzw. sektora usług społecznych (nauczycieli, pielęgniarki, pracowników socjalnych). Obecnie wiemy, że rodzaj wykonywanego zawodu nie jest kluczowy dla rozwoju wypalenia zawodowego. Wśród osób wypalonych zawodowo spotyka się zarówno pracowników służby zdrowia, policjantów, prawników, telepracowników, inżynierów, budowlańców jak i pracowników sfery ekonomicznej.

Za pojawienie się wypalenia odpowiedzialne są zarówno czynniki indywidualne jak i środowiskowe.

Jakie właściwości nas samych sprzyjają wypaleniu? Badacze z każdym rokiem poszerzają tę listę. Wymienia się między innymi:

• perfekcjonizm, wysokie (idealistyczne) wymagania wobec siebie samego
• silną potrzebę uznania (wiele zrobimy by inni nas doceniali)
• stawianie na pierwszym miejscu potrzeb innych osób przy jednoczesnym niedostrzeganiu własnych
• poczucie bycia niezastąpionym (niechęć do delegowania zadań innym)
• tendencję do intensywnej ("ciężkiej") pracy, przekraczanie granic aż do momentu przeciążenia
• traktowanie pracy jako głównej aktywności w życiu.

Jakie cechy środowiska zawodowego mogą prowadzić do wypalenia?

• wysokie/ sprzeczne wymagania pracy, presja czasu,
• trudności związane z łączeniem stanowiska kierowniczego z brakiem odpowiedniego wsparcia,
• mało wspierająca, stresująca atmosfera w miejscu pracy,
• brak możliwości podejmowania decyzji i wpływu na organizację pracy,
• ograniczone prawo do wyrażania opinii,
• brak komunikacji (pomiędzy pracownikami jak i pracodawcą i pracownikami),
• ograniczenia administracyjne,
• nacisk ze strony przełożonych,
• zła organizacja pracy,
• brak zasobów (ludzkich, finansowych),
• brak perspektyw na awans,
• niejasność roli zawodowej,
• brak pozytywnej informacji zwrotnej,
• zła praca zespołowa,
• brak wsparcia społecznego.

Wypalenie zawodowe niewątpliwie ma negatywnie skutki w każdym obszarze życia. Wpływa niekorzystnie zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. Negatywne skutki wypalenia zawodowego mogą prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych, takich jak: depresja, zaburzenia lękowe czy nawet uzależnienia.

Jeśli zastanawiasz się, czy u ciebie pojawiło się wypalenie zawodowe, powinieneś odpowiedzieć sobie na następujące pytania:

• Czy odczuwasz brak satysfakcji z wykonywanej pracy?
• Czy odczuwasz ciągłe zmęczenie na skutek przepracowania?
• Czy unikasz kontaktu z przełożonymi i współpracownikami?
• Czy masz niskie poczucie własnej wartości?
• Przestałeś doceniać swoje osiągnięcia zawodowe?
• Czy masz problemy ze snem (nie możesz zasnąć, wciąż myśląc o pracy)?
• Czy odczuwasz lęk, złość, uczucie pustki lub czy odczuwasz objawy fizyczne na myśl o pracy (napięcie mięśni, bóle brzucha, nudności, biegunka)?

Jeśli większość odpowiedzi jest twierdząca, warto w pierwszej kolejności porozmawiać z bezpośrednim kierownikiem/przełożonym. Jeśli nie czujesz się na siłach, aby to zrobić warto porozmawiać ze specjalistą (psychologiem, lekarzem, coachem) w celu uzyskania pomocy.
 
Jeśli czujesz, że wypalenie zawodowe dotyczy właśnie Ciebie, wejdź na stronę: https://www.youtube.com/watch?v=Sx7S3W3IG8k